شوخی اول آپریل



در دانشکده برق و کامپیوتر پلی تکنیک مونترال (Pavillon Lassonde) سالن طبقه سوم، دیواری هست که عکس مدیران کل دانشگاه پلی تکنیک را از سالهای خیلی دور تا کنون روی آن نصب کرده اند. هرسال روز اول آپریل عکس مرلین مونرو هنرپیشه معروف هالیوود را بالای عکس تمام این مدیران نصب می کنند. و این شوخی روز اول آپریل است!

روز اول آپریل نمی شود شوخی را از جدی تشخیص داد. هرچیزی که کاملا جدی به نظر می آید می تواند یک شوخی کاملا احمقانه و به قول خودمانی سرکاری باشد. باید مراقب باشیم هر چیزی را باور نکنیم و همه چیز هم به خنده و مزاح و شادی برگزار می شود. به نظر من قشنگی روز اول آپریل آن است که تمسخری در کار نیست. هدف طنز است نه هجو! نمی دانم چرا ملت ما که استاد تقلید رسم و رسومات فرنگی هستند هنوز از شوخی اول آپریل غافل مانده اند!

داشتم با خودم فکر می کردم اگر شوخی روز اول آپریل هم مثل ولنتاین و ... در بین ملت با جنبه و عزیز ایرانی باب شود چه می شود؟ حتما هر اشتباهی، توهینی، یا هرکم لطفی عمدی را شوخی اول آپریل تلقی می کنیم و با ظاهر حق به جانب می گوییم « چه جدی می گیری بابا شوخی کردم!». شوخی اول آپریل هم می شد چیزی جالب تر از جوکهای رایج! راستی خدا رحم کرده ما سلاح گرم حمل نمی کنیم و گرنه ممکن بود به رسم شوخی و مزاح شلیک کنیم! مثل همان جوکهایمان که هر توهینی را با سلاح زبان شلیک می کنیم.
همه جای ایران بهشت من است / که از آب و خاکش سرشت من است.

ایمیلهای جوکی که این اواخر گرفته اید یا پیامکهایی که خوانده اید مرور کنید: آبادان، اصفهان، کاشان، مشهد، رشت، قزوین، کل آذربایجانهای غربی و شرقی (و شمالی و جنوبی و مرکزی!) جایی از ایران هست که به بهانه شوخی مورد توهین و بی حرمتی قرار نگیرد؟ نمونه خجالت آور این قبیل شوخیها هم برنامه هفته پیش "هنرمند" ایرانی قاسم گلی در جشن نوروزی بود که به همت مرکز اسلامی ایرانیان مونترال برگزار شده بود و جوکهای هجو و توهین آمیز این "هنرمند"!!! باعث رنجش هموطنان آذربایجانی شد و اگر تدبیر روحانی مسوول مرکز نبود ممکن بود مراسم به هم بخورد و مثلا رییس پلیس مونترال و سناتور و آقای مارسل ترامبلی (برادر و نماینده شهردار مونترال در جشن) هم بفهمند ایرانیها به بهانه شوخی رکیک ترین الفاط را نثار هم می کنند!! و ازقضا این بار تعداد زیادی از حضار نه تنها نخندیدند که ناراحت شده و سالن را ترک کردند.

وقتی اوضاع کمی آرام گرفت و آقای قاسم گلی باز روی صحنه رفت انتظار داشتم عذرخواهی کند ولی تازه طلبکار هم شد که «مگر نمی بینید اینها برای شاد کردن مردم با رییس جمهورشان چه می کنند؟! ما یک جوک می گوییم دوستان ناراحت می شوند!» ..."یک جوک!!" و تا آخر شب هم متلک نثار حاضران کرد که حرف زیاد داشتم ولی این مجلس ظرفیت ندارد!! راستی اینها در شوخیهایشان چه می کنند؟ کمدینی که در حضور جرج بوش ادای او را در آورد توهین و فحاشی هم کرد؟ شاید هم کرد ومن اطلاعات کافی ندارم! راستی چند تا جوک شنیده اید که حالت مزاح یا نهایتا انتقادی داشته باشد نه توهین و بی ادبی؟!

بهرحال چیزی از اول آپریل نگذشته... رفتارهایمان را باز بینی کنیم شاید بشود تا دیر نشده اشتباهی یا توهینی را به جای شوخی اول آپریل جا زد!

8 نظرات:

ناشناس گفت...

این "آپریل" شما را ما معمولا "آوریل" می نویسم، به نظرت کدامش درست است. نمی گویم اسم انگلیسی اش چطور خوانده می شود، می پرسم فارسی اش چطور باید نوشته شود؟؛)
همدلی بهتر است، اما همزبانی هم خوب است. این را در توضیح مراقبت از زبان مشترکمان عرض کردم
ارادت

Parissa گفت...

دوست عزیز ناشناس، من هم با شما موافقم که باید از زبان فارسی مراقبت کرد ولی نکته اینجاست که به نظر نمی رسد استفاده از تلفظ فرانسوی ماه چهارم میلادی به جای تلفظ انگلیسی آن کمکی به مراقبت از زبان فارسی کند. اینکه خیلی از کلمات "فرنگی" در فارسی با تلفظ فرانسوی رایج شده اند هم به استناد کتاب ادبیات راهنمایی(که همسن و سالهای من خوانده اند) به این بر می گردد که دوران استعمار فرانسه در ایران قدیمی تر از آمریکا و انگلیس است. به همین دلیل خیلی از لغات بیگانه و غیر پارسی توسط فرانسویها به ما معرفی شدند. در خیلی از تقویمهای امروزی آپریل را به جای آوریل دیده ام! با اینحال در جواب سوال شما که می فرمایید "فارسی اش چطور باید نوشته شود؟" می گویم نمی دانم یک کلمه غیر فارسی را چه مدل فارسی بنویسیم بهتر است! و ممنون می شوم اگر پاسخی از یک شخص آگاه گرفتید به من هم خبر دهید!:) فقط می دانم این نه آپریل ِ من است و نه آوریل ِشما. آپریل و آوریل ِآن دیگران است که همزبان نیستند ولی اگر همدل باشند منظور هر دو یکی است، اگر هم همدل نباشند می شود آنچه در این مطلب هدف من بوده است!! :) ممنون از توجهتان. حالا این سوال که شوخی اول آوریل/آپریل نبود؟ بود؟ ;)

ناشناس گفت...

ناشناس اول:
درست و غلطش پای نویسنده اما اینجا
http://www.persian-language.org/Group/Article.asp?ID=1607&P=
نوشته بود تلفظ فارسی ایرانی اش "آوریل" است. من اصلا قصد شوخی ندارم؛) بلکه قصدم صرفا مردم آزاری است.
خوب باشی

Parissa گفت...

:)) هر چه از دوست رسد نیکوست! به خصوص از دوستان قدیمی و عتیقه! بهرحال مرسی به معلوماتم اضافه شد. "از این پس به جای کلمه غریب و نامانوس آپریل می نویسیم آوریل." (و این ربطی به 4-5 سال زندگی بین فرانسویهای کبکی پلی تکنیکی یا سواد ناقص انگلیسی نویسنده ندارد!) :)

ناشناس گفت...

دوست عزیز ما نفهمیدیم بالاخره شما ایران ساکن هستین یا مونترال؟
مهسا

بهزاد گفت...

نکته اینجا است که ما چند نفریم. یکیمون برگشته ایران، یکی دیگه هم رفته آمریکا ولی بقیه مونترال هستند.

Parissa گفت...

یاد "زبل خان اینجا، زبل خان اونجا، زبل خان همه جا" افتادم. :))

mina.senemar@yahoo.com گفت...

shokhi man in bod ke be dostpesaram goftam hiv daram va onam bekhatere inke in rozo faramosh karde bod ba man ghahr kard badeshm ke ........... baba man hiv nadaram mana baghal kon